Franczyza – co to tak naprawdę znaczy?

 

O tym, że franczyza to dobrze przemyślany model biznesowy, przekonuje nas przykład firm o marce rozpoznawalnej na wszystkich kontynentach, jak choćby Carrefour Express czy McDonald’s. Ale franczyza nie jest zarezerwowana tylko dla globalnych graczy – znamy przykłady lokalnych sieci, które osiągnęły sukces na swoją skalę, przynosząc wysokie zyski właścicielom poszczególnych punktów.

Ten pomysł na biznes oparty jest na rozsądnym, użytecznym kompromisie i dlatego tak dobrze się sprawdza.

 

Wszędzie wokół obserwujemy udane przedsięwzięcia franczyzowe – miejsca, gdzie od lat utrzymuje się zadowalający ruch, a inwestycje są trwale rentowne. Są to firmy, którym klienci ufają, wiedząc, że jakość produktów i usług jest utrzymywana na stałym, wysokim poziomie. Z perspektywy przedsiębiorcy atrakcyjność franczyzy przejawia się przede wszystkim w łatwości, z jaką można dołączyć do sieci, by stać się swoim własnym szefem. To kusząca perspektywa szczególnie dziś, gdy absolwenci szkół wyższych masowo decydują się na pracę w korporacjach, a już po paru latach są zdeterminowani, by ją zakończyć (według Biura Statystyki Pracy mediana czasu pracy u jednego pracodawcy wynosi 4,4). Czy zatem zainteresowanie takim modelem jak franczyza może jeszcze dziwić?

Poniżej zebraliśmy dla Ciebie informacje dotyczące najbardziej popularnych modeli franczyzowych.

 

Co kryje się pod słowem franczyza

Franczyzą nazywamy rodzaj umowy lub licencji pomiędzy dwiema niezależnymi stronami, która reguluje szereg praw i obowiązków między nimi. Zawarcie takiej umowy nadaje franczyzobiorcom prawo do obrotu produktem lub usługą za pomocą nazwy lub znaku handlowego franczyzodawcy oraz przy użyciu jego metod operacyjnych. W ramach współpracy sieć zapewnia franczyzobiorcom swoje wsparcie. Franczyzodawca zarabia na opłatach, jakie pobiera za udzielenie prawa do korzystania ze znanej marki, sprawdzonego konceptu i całego know-how. Franczyzobiorca przekazuje zatem sieci opłatę za licencję franczyzową, a także comiesięczną opłatę royalty.

 

Typy systemów franczyzowych

Różne koncepty franczyzowe można podzielić na: franczyzę dystrybucyjną (handlową) oraz franczyzę usługową.

Franczyza dystrybucyjna

Franczyzobiorcy dystrybucyjni sprzedają produkty franczyzodawcy i współpracują z nim w relacji dostawca-sprzedawca. W ramach tego rodzaju franczyzy otrzymujemy licencję oraz znak handlowy. Nie możemy jednak liczyć na podręcznik operacyjny ani rozbudowane wsparcie w zakresie know-how, które pomogłoby nam w rozwijaniu działalności. Taki rodzaj franczyzy najczęściej sprawdza się w przypadku sprzedaży napojów (np. Coca-Cola), samochodów czy stacji benzynowych. Do franczyzy dystrybucyjnej należy ogromny udział w ogólnej sprzedaży na świecie. Mimo to, gdy mówimy o franczyzie, najczęściej mamy na myśli franczyzę usługową.

Franczyza usługowa

W przeciwieństwie do franczyzy dystrybucyjnej, franczyza usługowa to nie tylko znak towarowy i produkt, ale również pełny dostęp do know-how – metoda prowadzenia działalności, zawierająca m.in. plan marketingowy, podręcznik operacyjny czy wizualizację punktu usługowego. Taki system franczyzowy pojawił się w Polsce później niż dystrybucyjny, bo jego intensywny rozwój rozpoczął się w latach 90. Od tamtej pory jednak dynamicznie się rozwija.

Franczyzę typu usługowego możemy znaleźć w wielu branżach, takich jak: restauracje usługi dla biznesu i klientów indywidualnych, nieruchomości, bankowość, hotelarstwo, uroda i fitness czy doradztwo prawne

 

Jeden sklep, kilka placówek, a może… całe województwo?

Systemy franczyzowe można podzielić również ze względu na organizację systemu. Wyróżniamy zatem franczyzę bezpośrednią oraz wielokrotną.

Franczyza bezpośrednia opiera się na umowie zawartej bezpośrednio pomiędzy franczyzodawcą a franczyzobiorcą, zakłada świadczenie usług w ramach jednego punktu. To powszechniejszy rodzaj franczyzy, umożliwiający równocześnie otwarcie kolejnego punktu (jednak bez wyłączności terytorialnej).

Franczyza wielokrotna to rodzaj umowy, w ramach której franczyzobiorca może otworzyć więcej niż jeden punkt. Taki rodzaj franczyzy można podzielić na: przedstawicielstwo regionalne oraz masterfranczyzę. Przedstawicielstwo regionalne umożliwia franczyzobiorcy otwarcie więcej niż jednego punktu w określonym przez umowę czasie, na wyznaczonym obszarze. Przykładowo franczyzobiorca może zadeklarować otwarcie 5 punktów franczyzowych w ciągu 5 lat na terenie danego województwa. Wówczas franczyzodawca zapewnia franczyzobiorcy wyłączność na danym obszarze.

Masterfranczyza jest jeszcze szerszym rodzajem franczyzy niż przedstawicielstwo regionalne. Poza nabyciem praw do otwarcia określonej liczby punktów w wybranym obszarze, masterfranczyzobiorca na swoim terenie ma również prawo do sprzedaży franczyzy innym osobom – subfranczyzobiorcom. Taki rodzaj umowy zobowiązuje również do przejęcia dużej ilości zadań i obowiązków, które zazwyczaj dotyczą jedynie franczyzodawcy, jak wsparcie punktów, szkolenia. Masterfranczyzobiorca może jednak korzystać z opłat franczyzowych przekazywanych przez subfranczyzobiorców.

 

Porozmawiajmy o franczyzie

Franczyza to jeden z najskuteczniejszych modeli biznesowych. Cechuje go minimalizacja ryzyka i duża doza niezależności po stronie franczyzobiorcy. Chciałbyś dowiedzieć się więcej?

Sprawdź nasze nadchodzące wydarzenia – możesz porozmawiać z nami online, dołączyć do webinaru lub spotkać się z nami osobiście. Opowiemy Ci na czym polega sekret sukcesu franczyzy. Poznasz jej zalety, ale też wady, jakimi jest obciążona.

Wszystko po to, by ułatwić Ci świadomą odpowiedź na pytanie: czy franczyza to biznes dla mnie?

 

Przeczytaj również:

• Czy franczyza to biznes dla Ciebie? –  zestaw pytań, które pomogą Ci ocenić czy dołączenie do franczyzy jest dla Ciebie właściwym wyborem
• Franczyzobiorca – kto to? Poznaj rolę franczyzobiorcy w systemach franczyzowych, jego prawa, obowiązki, korzyści i ogranicznienia
• Jak wybrać najlepszą dla siebie franczyzę? 17 kluczowych kwestii, które musisz rozważyć.